Μπορεί ο Μπλερ να διοικήσει τη Γάζα; - Γιατί τον εμπιστεύεται ο Τραμπ αλλά όχι οι Άραβες

Με πάνω από 10 χρόνια θητεία στην πρωθυπουργία του Ηνωμένου Βασιλείου, ο Τόνι Μπλερ επανέρχεται στο προσκήνιο, αυτή τη φορά για να αναλάβει ρόλο στη διοίκηση της Γάζας όταν τερματιστεί ο πόλεμος.

Ως πρωθυπουργός, ο Μπλερ ξεχώρισε για τον τρόπο με τον οποίο πετύχαινε πολιτικούς συμβιβασμούς με ορισμένους Βρετανούς να τον χαρακτηρίζουν ακόμη και «δεξιοτέχνη» του είδους. Από πολλούς εθεωρείτο επιδέξιος διαπραγματευτής του κέντρου, αναζητώντας πάντα τρόπους για να ξεφεύγει από την παραδοσιακή πολιτική αριστεράς-δεξιάς.

Αλλά αν επιτευχθεί ειρήνη στη Γάζα και τον καλούσαν να βοηθήσει στη διακυβέρνησή της, θα ήταν ικανός να βρει τα πολιτικά τεχνάσματα ώστε να κρατήσει όλες τις πλευρές ευχαριστημένες και να σιγήσουν τα όπλα μια για πάντα;

Η εμπλοκή του Μπλερ στο σχέδιο Τραμπ

Μέχρι στιγμής ο ρόλος που αναμένεται να αναλάβει δεν είναι σαφής. Το ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων του Ντόναλντ Τραμπ προβλέπει ένα διεθνές μεταβατικό όργανο που θα επιβλέπει τη διακυβέρνηση της μεταπολεμικής Γάζας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα προεδρεύει αυτού του λεγόμενου «Συμβουλίου Ειρήνης» και ο 72χρονος πολιτικός θα είναι μέλος του. Είναι ένας «καλός άνθρωπος, πολύ καλός άνθρωπος», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους.

Ο πρώην πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου άλλωστε συμμετείχε στενά στην εκπόνηση προτάσεων για την ειρήνη στη Γάζα εδώ και μήνες. Συνεργαζόταν με τον Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρό του Τραμπ, και τον Ρον Ντέρμερ, βασικό σύμβουλο του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Τον Αύγουστο, παρευρέθηκε σε μια συνάντηση υψηλού επιπέδου με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο για να συζητήσουν μια μεταπολεμική στρατηγική για τον παλαιστινιακό θύλακα. Ένα μήνα νωρίτερα, είχε συνομιλίες και με τον Στιβ Γουίτκοφ, τον επικεφαλής απεσταλμένο του προέδρου, στον Λευκό Οίκο

Μόλις παρουσιάστηκε το σχέδιο, ο Μπλερ το επαίνεσε περιγράφοντάς το ως «τολμηρό και έξυπνο» και «την καλύτερη ευκαιρία να τερματιστούν δύο χρόνια πολέμου, δυστυχίας και ταλαιπωρίας».

Σημείωσε μάλιστα ότι οι προτάσεις δημιούργησαν την πιθανότητα όχι μόνο «να βρουν οι Ισραηλινοί και οι Παλαιστίνιοι έναν δρόμο προς την ειρήνη» αλλά και «μια ευρύτερη περιφερειακή και παγκόσμια συμμαχία για την αντιμετώπιση των δυνάμεων του εξτρεμισμού και την προώθηση της ειρήνης και της ευημερίας μεταξύ των εθνών».

Η κυβέρνηση Τραμπ τον εμπιστεύεται, έχει ένα απαράμιλλο δίκτυο στη Μέση Ανατολή και έχει μακρά εμπειρία στις συναλλαγές τόσο με ισραηλινές όσο και με παλαιστινιακές ηγεσίες.

Η στάση του στο Μεσανατολικό

Αυτά που υποστήριξε όμως για το σχέδιο Τραμπ τα έλεγε εδώ και δεκαετίες, από τότε που ήταν πρωθυπουργός. Συγκεκριμένα, το 1997, στήριξε τις προσπάθειες της κυβέρνησης Κλίντον για την επίτευξη ειρήνης στην περιοχή.

Την ίδια ημέρα που αποχώρησε από το αξίωμά του, τον Ιούνιο του 2007, διορίστηκε ειδικός απεσταλμένος για ένα λεγόμενο «κουαρτέτο» μεταξύ ΗΠΑ, Ρωσίας, ΕΕ και ΟΗΕ, σχεδιασμένο για να συντονίζει τις ειρηνευτικές προσπάθειες, έναν ρόλο που κατείχε μέχρι το 2015.

Οι υποστηρικτές του επιμένουν ότι η εντολή του στο «Κουαρτέτο» ήταν η οικονομική ανάπτυξη και ότι αποκλείστηκε από την πολιτική διαδικασία. Έκτοτε, τα επιχειρηματικά του και άλλα ενδιαφέροντά - συμπεριλαμβανομένου του Ινστιτούτου Τόνι Μπλερ για την Παγκόσμια Αλλαγή - τον έχουν κρατήσει σταθερά συνδεδεμένο με την περιοχή.

Όμως ο Μπλερ έχει ένα μεγάλο στοίχημα να κερδίσει και αυτό θα φανεί με τη στάση που θα κρατήσει στον ενδεχόμενο νέο του ρόλο. Η στήριξη του Τραμπ είναι δεδομένη, η συνεργασία με το Ισραήλ επίσης όμως θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη της Παλαιστινιακής Αρχής.

Η εισβολή στο Ιράκ «δεν έχει ξεχαστεί»

Ο ρόλος του στην εισβολή στο Ιράκ το 2003 - βασισμένος σε λανθασμένες αναφορές σχετικά με τα όπλα μαζικής καταστροφής που φερόταν να κατέχει ο Σαντάμ Χουσεΐν - εξακολουθεί να αμαυρώνει τη φήμη του στην περιοχή και έχει οδηγήσει ορισμένους να τον κατηγορήσουν ακόμη και για εγκλήματα πολέμου.

Η Φραντσέσκα Αλμπανέζε, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τα δικαιώματα στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, ήταν αμείλικτη. «Τόνι Μπλερ; Όχι. Κάτω τα χέρια από την Παλαιστίνη», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Μήπως [καλύτερα] να συναντηθούμε στη Χάγη;».

Ο Σάιμον Φρέιζερ, πρώην επικεφαλής του Υπουργείου Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε στο BBC ότι ο Τόνι Μπλερ είχε δείξει γνήσιο ενδιαφέρον για το παλαιστινιακό ζήτημα και ότι τον εμπιστεύονταν η Ουάσινγκτον, το Ισραήλ και οι χώρες του Κόλπου. «Αλλά ο αραβικός κόσμος δεν έχει ξεχάσει το Ιράκ», είπε. «Η μελλοντική εποπτεία της Γάζας χρειάζεται μια ευρύτερη βάση και δεν μπορεί να μοιάζει με αμερικανοβρετανική επιχείρηση».

Η Χαμάς, για παράδειγμα, δεν φάνηκε πρόθυμη. Ο Χουσάμ Μπαντράν, μέλος του πολιτικού γραφείου της παλαιστινιακή οργάνωσης, δήλωσε αυτή την εβδομάδα ότι ο Τόνι Μπλερ θα πρέπει να δικαστεί για την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. «Οποιοδήποτε σχέδιο που συνδέεται με τον Μπλερ είναι κακός οιωνός», τόνισε.

Ο υπουργός Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου, Γουές Στρίτινγκ, δήλωσε στο PA Media ότι ο ρόλος του Μπλερ θα «προκαλούσε αντιδράσεις» λόγω του πολέμου στο Ιράκ αλλά έχει μια «απίστευτη κληρονομιά» στη Βόρεια Ιρλανδία στην οικοδόμηση ειρήνης που κράτησε. «Αν μπορεί να αξιοποιήσει αυτή την ικανότητα στην ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση, με την υποστήριξη Ισραηλινών, Παλαιστινίων και άλλων περιφερειακών δυνάμεων, τότε τόσο το καλύτερο», σημείωσε ο κ. Στρίτινγκ.

«Οι Παλαιστίνιοι δεν τον εμπιστεύονται στο ελάχιστο»

Ορισμένοι Παλαιστίνιοι θεωρούν επίσης ότι ιστορικά, ο Τόνι Μπλερ στεκόταν πάντα πολύ κοντά στις ισραηλινές και αμερικανικές θέσεις. Ως απεσταλμένος ειρήνης στη Μέση Ανατολή για οκτώ ολόκληρα χρόνια, ο πρώην βρετανός πρωθυπουργός είχε ως στόχο να βοηθήσει στην ανοικοδόμηση της Παλαιστινιακής Αρχής, ώστε μια μέρα να βρίσκεται σε κατάλληλη κατάσταση για να διοικεί ένα παλαιστινιακό κράτος.

Οι Παλαιστίνιοι υποστηρίζουν επίσης ότι ο Μπλερ δεν έκανε αρκετά για να αντιμετωπίσει τους παράνομους οικισμούς και τη βία των ισραηλινών εποίκων σε βάρους τους. Κάποιοι ισχυρίστηκαν ότι θα έπρεπε να είχε υποστηρίξει εντονότερα την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, εστιάζοντας αντ' αυτού στην οικονομική ανάπτυξη.

Η Νόμι Μπαρ-Γιαάκοφ, πρώην διεθνής διαπραγματεύτρια για την ειρήνη, δήλωσε «Δεν νομίζω ότι οι Παλαιστίνιοι τον εμπιστεύονται ούτε στο ελάχιστο. Νομίζω ότι τον θεωρούν μια κολοσσιαία αποτυχία κατά την περίοδο που ήταν απεσταλμένος του Κουαρτέτου».

Στην πραγματικότητα, ο ρόλος του Μπλερ στην Γάζα σήμερα είναι ένα ζήτημα δευτερευούσης σημασίας. Θα έχει δουλειά μόνο εάν το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ επιτύχει και επιβιώσει, αλλά δεν υπάρχει καμία εγγύηση γι' αυτό. Πολύ πιο σημαντικές είναι οι διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών και οι λεπτομέρειες που δεν έχουν ακόμη επιλυθεί από το πλαίσιο που έχει σκιαγραφήσει ο Λευκός Οίκος.